Όπως είναι ήδη γνωστό, ένα βασικό μέτρο προσωπικής υγιεινής είναι να αποφεύγουμε τα ακουμπάμε τα μάτια μας, το εσωτερικό της μύτης μας και το στόμα μας με βρώμικα χέρια. Μικρόβια και ιοί μπορούν μέσω του στόματος και της μύτης να περάσουν στο αναπνευστικό σύστημα ή να καταποθούν και να καταλήξουν στο γαστρεντερικό σύστημα. Τι συμβαίνει όμως με τα μάτια μας και ποια η σχέση του SARS-CoV-2 με αυτά;
Αρχικά να αναφέρουμε λίγα πράγματα από την ανατομία του οφθαλμού. Ο οφθαλμός όπως τον βλέπουμε δεν δημιουργεί μια τέλεια σφαίρα καθώς μπροστά από την κόρη του οφθαλμού σχηματίζεται μια “καμπύλη”. Αυτή η καμπύλη είναι ο Κερατοειδής Χιτώνας και είναι διάφανος ώστε να τον διαπερνά το φως. Το λευκό του ματιού είναι η συνέχεια του κερατοειδούς και ονομάζεται Σκληρός Χιτώνας. Ο σκληρός χιτώνας και η εσωτερική επιφάνεια των βλεφάρων μας καλύπτονται από μια προστατευτική “μεμβράνη” που λέγεται Επιπεφυκότας. Πάνω και έξω από το κάθε μάτι μας βρίσκεται ο κύριος Δακρυϊκός Αδένας που παράγει τα δάκρυα. Αυτά ενυδατώνουν τον οφθαλμό και τελικά καταλήγουν στην μεριά του οφθαλμού που βρίσκεται κοντά στην μύτη μας. Εκεί υπάρχει μία δίοδος, ένας “σωλήνας”, που καταλήγει στο εσωτερικό της μύτης.
Επομένως, μικρόβια που φτάνουν στον οφθαλμό μπορούν όντως να περάσουν στην μύτη και τελικα να φτάσουν σε άλλα σημεία του σώματος. Επίσης, σε μικρότερο βαθμό, υπάρχει η πιθανότητα να περάσουν μέσα στο ίδιο το μάτι πριν προλάβουν να φτάσουν στην μύτη.
Μπορεί ο SARS-CoV-2 να μας μολύνει μέσω των ματιών;
Όπως και άλλα μικρόβια ο SARS-CoV-2 μπορεί μέσω των ματιών να καταλήξει στην μύτη και τελικά στους πνεύμονες. Επομένως, είναι σημαντικό να προστατευτούμε σε κάποιο βαθμό. Το πιο σημαντικό βήμα είναι το πλύσιμο των χεριών πριν ακουμπήσουμε τα μάτια μας με τα χέρια μας καθώς μπορεί να υπήρχε ο ιός σε κάποια επιφάνεια που ακουμπήσαμε προηγουμένως. Η μετάδοση με σταγονίδια που φτάνουν στα μάτια μας δεν φαίνεται να είναι σημαντική έως τώρα. Ωστόσο συστήνεται 1) να αποφεύγεται το μακιγιάζ των ματιών, 2) να αποφεύγεται η χρήση των φακών επαφής κατά την διάρκεια της πανδημίας και 3) η χρήση γυαλιών. Σε ιδιαίτερο κίνδυνο να νοσήσουν μέσω των ματιών, και άρα σε ανάγκη για επιπλέον μέτρα προστασίας, φαίνεται να είναι οι οφθαλμίατροι και όσοι λόγω της εργασίας τους έρχονται σε κοντινή επαφή με τα μάτια πολλών ατόμων.
Μπορεί ο SARS-CoV-2 να μεταδοθεί μέσω των δακρύων;
Προς το παρόν φαίνεται μάλλον απίθανο. Σε δείγματα δακρύων και του επιπεφυκότα, σε ασθενείς με Covid-19, δεν βρέθηκαν στοιχεία του ιού. Μόνο σε κάποιους ασθενείς που εμφάνισαν Επιπεφυκίτιδα λόγω του ιού βρέθηκε ο ιός στα δάκρυα. Ακόμη και τότε όμως ήταν σε μικρότερο ποσό απ’ ό,τι σε ρινοφαρυγγικά δείγματα.
Μπορεί ο SARS-CoV-2 να επηρεάσει τα μάτια;
Αν και όχι συχνά, ο ιός μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη του επιπεφυκότα, δηλαδή Επιπεφυκίτιδα. Τα συμπτώματα είναι Υπεραιμία του Επιπεφυκότα (κοκκίνισμα στο μάτι), Οίδημα (πρήξιμο) του Επιπεφυκότα και του Βλεφάρου, Δακρύρροια, Αίσθημα ξένου σώματος και Αυξημένη παραγωγή σμήγματος από τους αδένες των βλεφάρων. Μείωση της όρασης και άλλες σοβαρές επιπλοκές δεν έχουν αναφερθεί και γενικά η λοίμωξη του επιπεφυκότα θα ιαθεί εύκολα με το πέρασμα λίγου χρόνου.
Ο τρόπος που ο ιός προκαλεί την επιπεφυκίτιδα δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός καθώς φαίνεται πως τα κύτταρα του επιπεφυκότα και του κερατοειδούς χιτώνα δεν διαθέτουν το ένζυμο ACE2, το οποίο χρησιμοποιεί ο ιός. Έτσι είναι μάλλον δύσκολο η επιπεφυκίτιδα να ξεκινάει μόλις ο ιός έρθει σε επαφή με το μάτι. Πιο πιθανό σενάριο είναι πως ο επιπεφυκότας επηρεάζεται ως κομμάτι της γενικότερης λοίμωξης που προκαλεί ο SARS-CoV-2 λόγω των κυτταροκινών και της ιαιμίας. Παρ’ όλα αυτά έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις όπου το μοναδικό σύμπτωμα της λοίμωξης από τον ιό ήταν η επιπεφυκίτιδα.
COVID-19 GR 